ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΤ: Τα νεκροταφεία από τον 4ο αι. π.Χ. έως την ύστερη αρχαιότητα
Στην έκτη αυτή Αίθουσα, έκτασης 80 τ.μ., εκτίθενται ευρήματα από τάφους με ένταξη από τον 4ο αι. π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ. και την ύστερη αρχαιότητα. Εκθέσαμε χρονολογικά τα ταφικά σύνολα, αρχίζοντας από τα πρωιμότερα αλλά και με τοποθέτηση των ευρημάτων κατά είδος και υλικό.
Την προθήκη 1 κατέχουν τα ευρήματα της ταφής Ζ στην ανατολικότερη συστάδα και της ταφής 139 της μεσαίας συστάδας με ένταξη στο β΄ τέταρτο-προς τα μέσα και στα μέσα προς το γ΄ τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. αντίστοιχα. Στην προθήκη 2 εκτίθενται, επίσης, δύο ταφικά σύνολα, της ταφής Γ, των αρχών του 3ου αι. π.Χ. και της ταφής 62 του τέλους του 4ου -αρχών 3ου αι. π.Χ. Στην ενιαία προθήκη 3 συνεχίσαμε με αγγεία από άλλα δύο ταφικά σύνολα, των ταφών 19 και 38, τους τέλους 4ου –αρχών 3ου και των αρχών του 3ου αι. π.Χ. Στην προθήκη 4 έχουμε εκθέσει ευρήματα από έξι ταφές, που χρονολογούνται από τα τέλη του 4ου έως το α΄ μισό του 3ου αι. π.Χ. Ενδιαφέροντα θεωρούμε τα τέσσερα μαλαμβαφή κανθαρόσχημα κύπελλα (αρ. 1, 3, 10, 20), τα οποία έχουν το σώμα όμοιο με των κανθάρων, διότι δε συναντώνται σε άλλα σύνολα της Μακεδονίας (από όσο γνωρίζουμε), και προπάντων διότι μπορούν να συγκριθούν με όμοια και παρόμοια του βοιωτικού κεραμεικού. Στην προθήκη 5 συνεχίσαμε με ευρήματα τεσσάρων ταφών, των 142 και 173 με ένταξη στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. και των 219 και 143 με ένταξη στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. Στην περίοπτη προθήκη 6 τοποθετήσαμε κτερίσματα και κοσμήματα της ασύλητης γυναικείας ταφής 162, καθώς και το ειδώλιο περιστεριού από τη συλημένη ταφή 166. Από το αρχικό στάδιο του καθαρισμού της ταφής 162 διαπιστώσαμε ότι 123 ζωικοί αστράγαλοι είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά της νεκρής, μάλιστα κατά μήκος της νότιας στενής πλευράς και έξω από τα αγγεία είχαν τοποθετηθεί σε σειρά, ο ένας σε επαφή με τον άλλο. Η κανονικότητα της διάταξης αυτής δεν έχει εντοπιστεί σε άλλο τάφο της Αιανής ή ευρύτερα. Στην, επίσης, περίοπτη προθήκη 7 τοποθετήσαμε σύνολα αντιπροσωπευτικών αγγείων του 4ου και 3ου αι. π.Χ. Ερυθρόμορφα ληκύθια (αρ. 1-3, 9), ασκούς τύπου guttus (αρ. 4, 15, 16), ασκούς-ηθμούς (αρ. 5, 6), ασκούς με τοξωτή λαβή (αρ. 10-12) και δύο ερυθρόμορφους (αρ. 13, 14), όλα αγγεία καλλωπισμού με περιεχόμενο αρωματικά έλαια. Στην απέναντι πλευρά της Αίθουσας και μέσα σε τρεις διαφανείς προθήκες με αρ. 8 εκθέσαμε το περιεχόμενο ενός λακκοειδούς τάφου από την Άνω Κώμη. Πάνω σε ένα λεπτό στρώμα αμμουδερού κιτρινωπού χώματος είχε ταφεί νεαρή γυναίκα, στολισμένη με όλα τα κοσμήματα: Φορούσε χρυσό περιδέραιο (αρ. 4) από πλεχτή αλυσίδα που απέληγε σε λεοντοκεφαλές και έδενε μπροστά στον λαιμό με το λεγόμενο «κόμβο του Ηρακλή», χρυσό δακτυλίδι στον παράμεσο του αριστερού χεριού (αρ. 5) με παράσταση Έρωτα, στους ώμους έφερε τρεις χρυσές τοξωτές πόρπες (αρ. 6-8) και στα αυτιά χρυσά ενώτια (αρ. 9) με πενταπλό ρόδακα και κρεμαστό πυραμιδωτό κόσμημα, στο πάνω μέρος των οποίων διακρίνονται δύο πετεινοί στο ένα και στο άλλο ένας. Στην προθήκη 9 τοποθετήσαμε κοσμήματα και εξαρτήματα ένδυσης από το Ανατολικό Νεκροταφείο.. Στην προθήκη 10 εκθέσαμε μεταλλικά αντικείμενα, από τα οποία λίγα διασώθηκαν. Στην προθήκη 11 τοποθετήσαμε αντιπροσωπευτικά είδη πήλινων αγγείων από το Ανατολικό Νεκροταφείο και διάφορες άλλες θέσεις, με ένταξη από τον 4ο έως τον 2ο αι. π.Χ. Στην προθήκη 12 συνεχίσαμε με αντιπροσωπευτικά σχήματα μικρότερων αγγείων από διάφορες θέσεις, με ένταξη στον 4ο –3ο αι. π.Χ. Τέλος, στην προθήκη 13 τοποθετήσαμε ευρήματα μεταχριστιανικών-ρωμαϊκών χρόνων, 2ου –4ου αι. μ.Χ.
Δρ Γεωργία Καραμήτρου Μεντεσίδη
Φωτογραφίες Αίθουσας ΣΤ'