ΑΙΘΟΥΣΑ Δ: Νεκροταφεία της αρχαϊκής και κλασικής εποχής
Στην Αίθουσα Δ, έκτασης 110 τ.μ., εκτίθενται ευρήματα, σχεδόν αποκλειστικά, από τάφους αρχαϊκών και κλασικών χρόνων κυρίως, και ιδιαίτερα από τη νεκρόπολη στη θέση Λειβάδια, την οποία ονομάσαμε Βασιλική Νεκρόπολη εξαιτίας των μεγάλων χτιστών θαλαμωτών τάφων, που ανήκαν σε βασιλείς ή επιφανείς.
Αριστερά μας, στην προθήκη 1, τοποθετήσαμε χρυσά και αργυρά επιχρυσωμένα αντικείμενα και το αργυρό φιδάκι από το Σπίτι με τις Σκάλες. Σε δύο επιχρυσωμένα αργυρά ελάσματα διακρίνουμε καθιστό τον κύκλωπα Πολύφημο και μπροστά του δύο πρόβατα με άντρες δεμένους στην κοιλιά τους και αναγνωρίζουμε βέβαια τη σκηνή της εξόδου του Οδυσσέα και των συντρόφων του από τη σπηλιά, όπως την περιγράφει ο Όμηρος.Στην προθήκη 2 τοποθετήσαμε κοσμήματα και εξαρτήματα ένδυσης, χρυσά και αργυρά, τμήματα από στεφάνι με οστέινο επιχρυσωμένο στέλεχος, στο οποίο καρφώνονταν χάλκινα επιχρυσωμένα φύλλα και σύρματα για πήλινους επιχρυσωμένους καρπούς (τάφος Α), χάντρες από κεχριμπάρι και γυαλί. Παρόμοια κοσμήματα, αργυρά και χάλκινα εκθέτουμε και στην προθήκη 3, και αναλογίζεται κανείς, παρά τη σύληση και τη διαρπαγή, τον πλούτο των κατοίκων της αρχαίας Αιανής. Στην προθήκη 4 τοποθετήσαμε σύνολο αγγείων λουτρού από αδιατάρακτη συστάδα ευρημάτων, που την αποτελούν σιδερένιος τρίποδας, χάλκινος λέβης, οινοχόη και λεκανίδα σε βάση με τρία πόδια-λεοντοπόδαρα και λαβές, που απολήγουν σε παλάμες. Στην προθήκη 5 συνεχίσαμε με χάλκινα αντικείμενα και ένα σιδερένιο τρίποδα. Στις συνεχόμενες προθήκες 6 και 7 συνεχίσαμε επίσης με χάλκινα και σιδερένια ευρήματα, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε συνολικά το πρόβλημα της χαμηλής υγρασίας που απαιτείται για τα αντικείμενα αυτά με τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών. Στην προθήκη 8 τοποθετήσαμε σύνολο πήλινων ειδωλίων αλόγων από τα καλλίτερα σωζόμενα της νεκρόπολης.Η περίοπτη μικρή προθήκη 9 περιέχει αμφιπρόσωπο κάνθαρο, έργο αττικού εργαστηρίου των αρχών του 5ου αι. π.Χ. με παράσταση λευκής και μαύρης γυναίκας αντίστοιχα. Στην προθήκη 10 συνεχίσαμε με πήλινα αγγεία από τρία ταφικά σύνολα, στα οποία διαπιστώνουμε την ύπαρξη κορινθιακών και αττικών εισαγμένων αγγείων αλλά και τοπικού, εγχώριου, εργαστηρίου. Στην προθήκη 11 το τοπικό εργαστήριο της Αιανής είναι προφανές στους δύο σκύφους , ιδιαίτερα στον αρ. 1 με τη μορφή τοξότη σε έντονη κίνηση. Στην προθήκη 12 τοποθετήσαμε τρία ταφικά σύνολα με πήλινα αγγεία, ειδώλια και ένα αλαβάστρινο αλάβαστρο του τέλους του 6ου και του α΄ μισού του 5ου αι. π.Χ. Στην τεταρτοκυκλική προθήκη 14 έχουμε εκθέσει αντικείμενα κοροπλαστικής, όπως πτηνόμορφα πλαστικά αγγεία, ειδώλιο αγριόχοιρου και λιονταριού, τμήματα πλαστικών αγγείων σε μορφή σειρήνας, αυγά και καρπούς λωτού.Στην περίοπτη προθήκη 15 τοποθετήσαμε την ερυθρόμορφη αττική πελίκη με παράσταση νέου μπροστά σε ερμαϊκή στήλη και στην άλλη πλευρά ιματιοφόρου άντρα και γυναίκας, ενώ στην επίσης περίοπτη αρ. 16 ένα μελανόμορφο αττικό αμφορέα που εντάσσεται στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. ή λίγο πιο μετά. Στην γωνιακή προθήκη 17 έχουμε τοποθετήσει μεμονωμένα ευρήματα κεραμεικής του 6ου αι. π.Χ. και στην προθήκη 18 κορινθιακή και πρώιμη αττική κεραμεική. ). Στα πρωιμότερα αττικά αγγεία (γύρω στα 580-570 π.Χ.) ανήκει και το όστρακο αρ. 33 της προθήκης 19 του λεγόμενου ζωγράφου των Γοργόνων ή του κύκλου του. ). Στη συνεχόμενη προθήκη 20 τοποθετήσαμε αγγεία που ανήκουν στο τοπικό εργαστήριο της Αιανής. Τέλος, στην προθήκη 21 τοποθετήσαμε πολύχρωμη κεραμεική τοπικών εργαστηρίων του α΄ μισού του 5ου αι. π.Χ. Πρόκειται για την τεχνική της πολύχρωμης διακόσμησης με επίθετα χρώματα στην επιφάνεια του αγγείου μετά το ψήσιμο.
Δρ Γεωργία Καραμήτρου Μεντεσίδη
Φωτογραφίες Αίθουσας Δ'